Quốc hội đề nghị làm rõ chính sách vượt trội, riêng có của Việt Nam khi vận hành Trung tâm tài chính quốc tế

Dự thảo Nghị quyết đủ điều kiện trình Quốc hội tại Kỳ họp thứ 9

Chiều 17/4, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về Trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam.

Trình bày Tờ trình về việc xây dựng Nghị quyết của Quốc hội về Trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng cho biết, việc xây dựng Nghị quyết là cần thiết để hoàn thiện khuôn khổ pháp lý cho Trung tâm tài chính quốc tế tại TP.HCM và Đà Nẵng, nhằm nâng cao vị thế Việt Nam trong mạng lưới tài chính toàn cầu.

Nghị quyết sẽ tạo cơ chế, chính sách đặc thù để phát triển Trung tâm tài chính quốc tế, thúc đẩy tài chính bền vững và liên kết sàn giao dịch trong nước với quốc tế, đồng thời phát triển nhân lực chất lượng cao. Dự thảo gồm 6 Chương và 36 Điều, quy định thủ tục hành chính đơn giản và phân quyền cho Chính phủ xử lý các vấn đề phát sinh, hỗ trợ xây dựng nhà ở cho lao động tại Trung tâm tài chính quốc tế.

Thẩm tra Tờ trình của Chính phủ, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội Phan Văn Mãi cho biết, hồ sơ Dự thảo Nghị quyết về Trung tâm tài chính quốc tế cơ bản đủ điều kiện trình Quốc hội tại Kỳ họp thứ 9. Tuy nhiên, Ủy ban đề nghị làm rõ các yếu tố tích cực, thách thức, rủi ro và khả năng quản lý rủi ro; đánh giá tác động khi thành lập Trung tâm tài chính quốc tế và áp dụng kinh nghiệm quốc tế phù hợp.

Bên cạnh đó, đề nghị cơ quan soạn thảo làm rõ các chính sách trong Dự thảo có đủ điều kiện tạo lập khuôn khổ pháp lý cho Trung tâm tài chính quốc tế hay chưa, và các quy định đã đủ hấp dẫn, cạnh tranh chưa. Về việc vận hành Trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam, Ủy ban cho rằng Nghị quyết chỉ nên quy định các vấn đề chung và nguyên tắc, để Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ ban hành hướng dẫn cụ thể sau. 

Đồng thời, đề nghị cơ quan soạn thảo xin ý kiến Bộ Chính trị về việc cho phép Chính phủ ban hành Nghị định xử lý các vấn đề phát sinh khác với luật hiện hành.

Về thẩm quyền thành lập Trung tâm tài chính quốc tế tại 2 thành phố, Dự thảo cần làm rõ cơ quan có thẩm quyền quyết định và căn cứ để đề xuất mô hình mới, đồng thời xác định rõ mối quan hệ và tính độc lập giữa các cơ sở tại TP.HCM và Đà Nẵng.

Thảo luận về dự thảo, nhiều ý kiến tán thành ưu đãi về thuế nhằm thu hút các nhà đầu tư, tổ chức, cá nhân tham gia vào các hoạt động của Trung tâm tài chính quốc tế. Tuy nhiên, có ý kiến cho rằng, các chính sách ưu đãi thuế khá cao. Nếu không kèm theo những điều kiện ràng buộc cụ thể, có thể tạo ra nguy cơ bất bình đẳng giữa các nhóm doanh nghiệp, làm ảnh hưởng đến môi trường cạnh tranh. Vì vậy, cơ quan chủ trì soạn thảo cần rà soát thận trọng, bảo đảm nguyên tắc áp dụng luật, tránh trùng lắp, tuân thủ các điều ước quốc tế và tránh xung đột pháp luật.

Làm rõ các chính sách đột phá, vượt trội, riêng có của Việt Nam

Kết luận phiên họp, Phó Chủ tịch Quốc hội Vũ Hồng Thanh cho biết, Ủy ban Thường vụ Quốc hội tán thành việc hình thành Trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam và đồng ý trình Quốc hội xem xét tại Kỳ họp thứ 9. Tuy nhiên, đây là nội dung phức tạp, khó, mới, nên cơ quan soạn thảo cần phối hợp cơ quan liên quan tiếp tục làm rõ 12 nhóm chính sách, nhằm tăng tính thuyết phục khi trình Quốc hội.

Cụ thể, hiện đã đủ tiền đề, cơ sở pháp lý để vận hành Trung tâm tài chính quốc tế chưa? Các quy định đã đủ tính cạnh tranh chưa? Bổ sung thông tin về thực trạng thị trường vốn hiện nay và thông tin về các nhà đầu tư chiến lược… Đặc biệt, cần làm rõ các chính sách đột phá, vượt trội, riêng có của Việt Nam, kết nối liên thông toàn cầu.

Trong đó, đối với chính sách thuế, cần có ưu đãi vượt trội để hấp dẫn, thu hút đầu tư, bảo đảm tính cạnh tranh; mặt khác cũng cần phải bảo đảm các chính sách thuế khả thi, có cơ chế kiểm soát, tránh lợi dụng gây thất thoát ngân sách, không vi phạm các cam kết quốc tế.

Phó Chủ tịch Quốc hội lưu ý, các chính sách đề xuất trong dự thảo cần đột phá, không rập khuôn, có chọn lọc, tận dụng, vận dụng tốt kinh nghiệm quốc tế, khắc phục hạn chế, tạo được sức cạnh tranh quốc tế. Đồng thời, đánh giá tác động tích cực và tiêu cực; có cơ chế quản lý, cơ chế kiểm tra, giám sát hiệu quả, quản lý rủi ro, đảm bảo an ninh, an toàn hệ thống tài chính, ổn định chính trị, an toàn trật tự xã hội, quốc phòng an ninh và hoạt động đối ngoại.

Về nguyên tắc xây dựng và áp dụng pháp luật, Nghị quyết chỉ nên quy định những vấn đề khung, nguyên tắc chung và những nội dung đã rõ và giao Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ quy định chi tiết để bảo đảm tính linh hoạt, kịp thời. Phân cấp trách nhiệm, quyền hạn cho 2 thành phố các nội dung thuộc thẩm quyền, quyền hạn của hai địa phương theo đúng quy định của pháp luật.

Đồng thời, làm rõ mối quan hệ của Trung tâm tài chính quốc tế với cơ quan giám sát của Trung ương, với các cơ quan có chức năng giám sát khác, để đảm bảo an toàn tài chính, an toàn hệ thống ngân hàng. Tránh lợi dụng pháp luật để thực hiện các hành vi rửa tiền, tài trợ khủng bố, gian lận tài chính trong các chính sách về ngoại hối, về ngân hàng, về tài chính, phát triển thị trường vốn.

Đối với chính sách khung thử nghiệm Fintech và đổi mới sáng tạo, cần nghiên cứu các tiêu chí, điều kiện lựa chọn và trình tự thủ tục đăng ký, thẩm định cấp phép thực hiện thử nghiệm có kiểm soát; quy định gia hạn thời gian và miễn trừ trách nhiệm; có hướng dẫn kiểm soát trong quá trình thử nghiệm…

Cuối cùng, Phó Chủ tịch Quốc hội đề nghị tuân thủ Nghị quyết số 18 của Ban Chấp hành Trung ương để bảo đảm ngân sách trung ương giữ vai trò chủ đạo; đánh giá cụ thể tác động của chính sách này tới nguồn thu ngân sách Trung ương trong thời gian tới./.